C Vitamini

Birçok canlı D-Glukronik asitten; L-askorbik asit sentezleyebilir. İnsanda bu dönüşümü katalizleyen enzim L-gluklolakton oksizdaz enzimi bulunmaz.

C vitamini insanlar için esansiyel olup diyetle alınması gerekmektedir. Besinlerle birlikte günlük olarak vücuda alınması gereken C vitamini miktarı kadınlar için 75 mg, erkekler için ise 90 mg’dır. Hamilelerde anne karnında büyüyen bebeğin gereksinimi nedeniyle, emziren annelerde ise süt üretimi dolayısıyla bu ihtiyaç yükselir. Hamileler için günlük C vitamini gereksinimi 85 mg, emziren annelerde ise 120 mg olarak belirtilebilir.

C vitaminin aktif formu direkt olarak askorbik asit olup aktivasyon için herhangi bir işleme uğramaz.

C VİTAMİNİ NEDEN ÖNEMLİ?

C vitamini vücudumuzda birçok tepkimede görevli bir vitamindir. Kollajenin hidroksilasyon reaksiyonlarında, oksidasyon-redüksiyon tepkimelerinde, dopaminden norepinefrin sentezinde, ferritin sentezi için, lizinden karnitin sentezinde, adrenal kortexten steroid hormon sentezinde, tirozin yıkımında homojentizik asit oksidaz basamağında gereklidir.

• Antioksidan özelliği sayesinde kronik hastalıklara yakalanma riskini azaltır
• Yüksek trigliserit ve kolesterol düzeylerinin dengelenmesinde yardımcı olduğu ve kalp hastalıklarına yakalanma olasılığını azalttığı gösterilmiş.
• Kandaki ürik asit düzeyini azaltarak gut ataklarını önlemeye yardımcı olur.
• Demir emilimini arttırır, bağırsaklarda daha yüksek oranda emilebilmesi için gereken asit ortamı sağlar.
• Bilişsel fonksiyonları güçlendirir, düşünme yeteneği ve hafızayı güçlendirir, unutkanlığı önler.
• Bağışıklık sistemini güçlendirir.

C VİTAMİNİ VE BAĞIŞIKLIK

Bağışıklık sistemini güçlendirir. C vitamini, vücudun enfeksiyonlara karşı korunmasına yardımcı olan lenfositler ve fagositler olarak da bilinen beyaz kan hücrelerinin üretimini teşvik etmeye yardımcı olur. Bu sayede bağışıklık sistemini güçlendirerek enfeksiyonlara karşı önemli bir koruma sağlar. Bağışıklık sistemini güçlendiren C vitamininin, kış aylarında yaygın olarak görülen soğuk algınlıkları başta olmak üzere birçok enfeksiyon hastalığına karşı vücudu güçlü tuttuğunu gösteren çalışmalar vardır. Bu nedenle her birey, tüm diğer besin ögelerinde olduğu gibi C vitaminine olan gereksinimini de günlük olarak karşılamaya özen göstermeli, bunun için sağlıklı ve dengeli beslenmelidir.

C VİTAMİNİ VE KANSER

Kanser oluşumunun mekanizması günümüzde hala kesinleştirilememiştir. Bilinen nedenlerden bir tanesi serbest radikallerin oluşumuna bağlı gerçekleşen genetik hasardır. Serbest radikaller vücudumuzdaki tepkimeler sonucu ortaya çıkar DNA hasarı yapar ve hücrenin kanserleşmesine neden olur. Antioksidan maddeler bu serbest radikallerin zararlı etkilerini önler. C Vitamini plazmadaki en iyi antioksidan özelliğe sahiptir. C vitamini serbest radikallerle tepkimeye girer, bunları nötralize eder, serbest radikalleri vücuttan uzaklaştırarak oksidatif stresi azaltır. Bu özelliği sayesinde kalp ve damar hastalıkları başta olmak üzere birçok kronik hastalığa karşı koruyucu özelliğe sahiptir. Sonuç olarak serbest radikallerin hücrelere genetik anlamda zarar vermesini önler. Bu özelliği kansere karşı koruma sağlayabilir.

C VİTAMİNİ EKSİKLİĞİNDE NE OLUR?

C vitamini eksikliği durumunda klinik etkiler genellikle kollajen yapımında yetersizliğe bağlı gözlemlenir. Örneğin;

• Skorbüt
• Diş eti kanaması
• Kostakondral kıkırdak bileşiminde dikensi çıkıntılar
• Periost altına kanama
• Ekstremite ağrısı, psödoparalizi
• Yara iyileşmesinde gecikme
• Yetersiz osteoid sentezi